e-Gezondheidsmagazine Goed Gevoel
Vader worden is een van de belangrijkste gebeurtenissen in het leven van een man. Het kan ook een ontmoedigende ervaring zijn. Toch is het een beleving die gewoonlijk als onbelangrijk wordt beschouwd vergeleken met wat de moeder moet opbrengen.
Vader worden
Als mensen merken dat de vader het ergens moeilijk mee heeft, neigen zij tot glimlachen in plaats van begrip te tonen. Zenuwachtigheid en angst van de toekomstige vader en zijn onvermogen om te begrijpen wat hem overkomt, zijn dan ook favoriete onderwerpen voor grappen en anekdoten. De man wordt vaak alleen maar ten tonele gevoerd als degene die moet leren zijn vrouw te helpen, zijn eigen emotionele behoeften komen niet ter sprake. Het resultaat daarvan is dat hij zich geïsoleerd en beledigd voelt. Het kan zijn inzet bij het geven van steun aan zijn vrouw beïnvloeden: zij is immers de sprookjesprinses die naar het bal mag. Een toekomstige vader kan jaloers zijn op al de aandacht die zijn vrouw krijgt, jaloers op haar vermogen tot voortplanting en soms zelfs op de komende baby. Dan komen de schuldgevoelens omdat hij toegaf aan deze emoties, en de beslissing zich te concentreren op zijn werk, dat is tenslotte iets waarvoor hij de capaciteiten bezit. En naarmate hij zich hierop steeds meer richt, raakt hij steeds geïsoleerder, met een toenemend gevoel dat men hem kan missen bij de zwangerschap. Sommige mannen worden echt depressief tijdens de zwangerschap van hun vrouw of zijn zeer humeurig, net zoals soms het geval is bij de vrouw zelf. Sommigen verlaten zelfs hun vrouw omdat ze de spanning niet meer aan kunnen. Het komt u misschien wat overdreven voor, maar het is zonder meer belangrijk er rekening mee te houden dat het meestal twee mensen zijn die betrokken zijn bij het krijgen van een kind en dat ook de man een periode kan doormaken waarin zijn emoties van slag kunnen raken en zijn gedrag wat moeilijk is om te begrijpen.
Reactie op het vader worden
Alleen al de verantwoordelijkheid voor het krijgen van een baby kan angst veroorzaken. De vrouw zal vermoedelijk haar baan op moeten geven, voor enige tijd of voorgoed, en de man wordt verondersteld het gezin te onderhouden. Alleen al die last kan voor de man te veel zijn en hem beangstigen. Maar voor veel mannen zijn financiële problemen een bespreekbaar probleem, sociaal geaccepteerd als oorzaak van spanningen, zonder dat ter sprake komt wat hun werkelijk dwars zit. Bij sommige mannen gaat het vooruitzicht om vader te worden gepaard met een identiteitscrisis. Ofschoon het vader worden een gewone zaak is, betekent het toch een hele ommezwaai.
De veranderende relatie
Een element in die crisis betreft de teleurstelling over het feit dat de relatie wel moet veranderen nu beide partners zich moeten aanpassen aan hun ouderschap: de gemakkelijke manier van leven, het ontbreken van vaste regels, de spontaniteit van vroeger, het moet allemaal anders, nu ze zich moeten richten op de zorg voor hun baby. Sommige mannen zien hun partner als hun moeder. Wanneer de vrouw zwanger wordt, is het alsof haar partner een moeder verliest en hij in haar liefde vervangen wordt door de baby. Naarmate ze steeds meer betrokken wordt in haar zwangerschap en in de behoeften van de baby, die op komst is, voelt hij zich steeds meer afgewezen. Voor een man die zich onzeker voelt of nooit zijn vijandigheid ten opzichte van een jonger kind in het gezin heeft kunnen verwerken, kan deze onvermijdelijke verschuiving in de relatie erg bedreigend zijn.
De veranderende vrouw
Voor sommige mannen is het uiterlijk van een vrouw bijzonder belangrijk. Zij vinden het heerlijk met haar te pronken, als een bewijs van hun seksuele aantrekkelijkheid of van hun sociale welslagen. Ondanks het feit dat zo’n man zich verheugt dat hij vader zal worden, kan hij het moeilijk vinden dat zijn partner meer in beslag wordt genomen door haar zwangerschap dan door haar relatie met hem. De lichamelijke veranderingen van het lichaam van zijn partner kunnen hem van zijn stuk brengen omdat, wat als conventionele aantrekkelijkheid geldt, vervangen wordt door een heel andere lichaamsvorm, niet meer de omtrek van een slank figuurtje maar een buik als een meloen en zware, gezwollen borsten met een netwerk van kleine blauwe adertjes.
De groeiende baby
Soms is het moeilijk voor een man, die geen baby in zijn buik voelt groeien, in het begin van de zwangerschap de realiteit te aanvaarden. Vaak wordt hij zich daar beter van bewust tegen de tijd dat hij het stoten en schokken ‘s nachts kan voelen. Sommige mannen vinden dit gevoel niet alleen verbazingwekkend en opwindend, maar ook nogal griezelig. Het kost hun enige tijd om aan het idee te wennen van een ander levend wezen in het lichaam van de vrouw die hij zo goed kent.
Toekomstige grootouders
Wanneer een echtpaar hun eerste kind gaat krijgen, kan het zijn dat ze zich door een pijnlijke overgangsperiode moeten heen werken, een periode waarin ze een nieuwe volwassen relatie met hun eigen ouders tot stand moeten brengen. Een relatie die niet in de weg mag staan bij hun eigen verantwoordelijkheid en verplichtingen voor het kind dat op komst is. Dit op zichzelf kan spanningen geven met de toekomstige grootouders: zowel de man als de vrouw kan moeilijkheden hebben met de relatie tot hun eigen moeder. Wanneer de moeder van de man het gevoel heeft dat ze gevaar loopt haar zoon kwijt te raken, wordt zij veeleisend. Mogelijk merkt hij dat zij door haar gedrag zijn aandacht voor zijn partner en de baby naar haarzelf toe probeert te halen. Maar soms is zijn partner zich er wel van bewust, terwijl hij het helemaal niet in de gaten heeft. Het is belangrijk er begrip voor te hebben dat oudere vrouwen soms het gevoel hebben dat zij in hun rol als moeder niet langer meer gewenst zijn nu de partner van hun zoon een kind verwacht. Als zich een dergelijk probleem voordoet, is het zaak dat man en vrouw dat met elkaar eerlijk bespreken: wrevel opkroppen kan schadelijk zijn voor hun relatie.
