e-Gezondheidsmagazine Goed Gevoel
Als je net bevallen bent zal je als kersverse moeder geconfronteerd worden met tal van emoties. De nieuwe baby voor de eerste maal in je armen nemen en de resultaten van de eerste tests zijn belangrijk om een band te ontwikkelen met de baby.
De eerste ontmoeting met de baby
U kijkt omlaag naar dat nieuwe kleine mensje, voelt het gewicht van het lichaampje dat zich ontspant nu de strijd om geboren te worden voorbij is. Een groot hoofdje, zijdeachtig haar dat misschien nog nat is en hier en daar gekruld of in strepen naar achteren ligt zoals na het zwemmen. Kleine oortjes als gekrulde schelpen en vingernageltjes als de kleine roze schelpjes die u als kind op het strand vond. Wanneer de baby nog huilt, blijkt hoe groot de mond is, uitermate geschikt om naar voren te komen en uw borst te bereiken om de tepel te pakken en voeding te krijgen. Het huilen zelf klinkt als een bijna dierlijke jammerklacht, hoog van toon en uitstekend geschikt om meteen uw aandacht te trekken en snel na te gaan wat er mis is en hoe u aan de behoeften van uw baby kunt voldoen. Het is een biologisch mechanisme dat van groot belang is om in leven te blijven en u kunt aardig van slag raken zolang het huilen duurt. Wanneer uw baby aan slapen toe is, lijkt het gehuil meer op het blaten van een lammetje. Als u uw baby vasthoudt, beginnen de handjes tastende bewegingen te maken in de ruimte om hem heen, raken uw gezicht of strijken langs uw lichaam en handen. De vingertjes bewegen golvend als zeeanemonen. Het lijkt doelloos, maar hiermee begint hij deze nieuwe wereld te verkennen. Als de lichten gedimd zijn, kunnen de ogen van de baby helemaal opengaan en u een tijdlang aankijken tijdens dit kennis maken met de omgeving. Men heeft ontdekt dat een pasgeboren baby het menselijk gezicht het meest aantrekkelijk vindt om naar te kijken, veel aantrekkelijker dan wollen konijntjes of kleurige eendjes: het bewegen van het gezicht van een mens en het spreken boeien het kind veel meer.
Het leggen van een gevoelsband
Bij zijn benadering van de geboorte richt men zich meestal op het belang van de omgeving waarin het kind geboren wordt en de houding van degenen die zich voor het kind inzetten. Het gaat niet alleen om het belang voor het kind, maar ook voor u en voor uw relatie met het kind. Talrijke onderzoeken in verschillende landen hebben aangetoond dat het veel moeilijker is voor een moeder om het gevoel te krijgen dat haar baby bij haar hoort en zij bij de baby als zij niet direct na de geboorte de kans krijgt met haar baby samen te zijn. Een belangrijke rol speelt daarbij het huidcontact. De baby moet niet worden aangekleed en als een stevig pakje aan u worden aangeboden, maar naakt op uw naakte huid gelegd worden zodat u elkaar kunt aftasten en u kunt reageren met hem aan de borst te leggen wanneer de baby te kennen geeft dat hij wil zuigen. Nog te vaak is men van mening dat de uren na de geboorte gebruikt moeten worden om u en uw baby medisch na te kijken. Ja, als er moeilijkheden zijn geweest, zult u zich erbij neerleggen dat eerst de nodige onderzoeken en behandelingen worden gedaan. Maar na een normale bevalling mogen die best even worden uitgesteld.
Wat voor tests en controles worden er gedaan?
Direct na de geboorte kijkt de arts of verloskundige de pasgeborene na en beoordeelt de conditie van de baby aan de hand van de Apgar-test, waarbij gelet wordt op ademhaling, kleur, spierspanning, hartslag en reflexen. Voor ieder van deze zaken krijgt de baby punten toegekend. Totaal kunnen hierbij hoogstens 10 punten worden gehaald. De meeste pasgeborenen halen 7 punten of meer. Na deze eerste controle mag u de baby doorgaans even bij zich hebben. De apgar-test wordt herhaald, dan volgt de verdere controle. Veel vrouwen hebben graag dat die bij hun bed, onder hun ogen gebeurt, zodat ze kunnen volgen wat er allemaal gebeurt en ze vragen kunnen stellen. Als u thuis bevalt heeft u zoiets het best in de hand, maar ook in het ziekenhuis zal men zich kunnen indenken dat u de pasgeborene niet graag uit het oog verliest en geïnteresseerd bent in zijn of haar gezondheid. De baby wordt gewogen en opgemeten. Bekeken wordt of hij goed doorademt, of de ledematen al dan niet blauw zien, of uw kindje voldoende krachtig reageert op een prikkel en er overigens goed gezond uitziet. Er wordt nog speciaal op enkele andere dingen gelet: de omvang van het hoofdje wordt gemeten en de geslachtsorganen bekeken. Zijn ze normaal gevormd en zijn, bij een jongetje, de zaadballen ingedaald? Als de baby nog geen meconium (de eerste ontlasting) heeft geproduceerd, wordt ook de anus gecontroleerd. Baby’s hartje wordt beluisterd (stethoscoop), onderzocht wordt of het verhemelte wel gesloten is, de stand van de beentjes wordt gecontroleerd. Baby’s buikje wordt afgetast om de grootte van de lever en milt te voelen. Het bevoelen van het schedeldak geeft informatie over de grootte van de fontanel, de zachte plek waar de schedelbeenderen nog niet met elkaar vergroeid zijn.
De eerste contacten met uw baby
Ze zijn een hele geruststelling, al die tests en metingen. Maar helaas wordt het contact tussen moeder en kind soms beschouwd als minder belangrijk dan het medische onderzoek. Dit kan veel moeders onzeker maken bij de verzorging van en omgang met hun baby. In onze samenleving lijkt het wel eens alsof men verwacht dat moeders onzeker van zichzelf zijn, onhandig en gauw in de put. Het lijkt niet onwaarschijnlijk dat veel gevallen die vlotweg gediagnosticeerd worden als postnatale depressie mede het gevolg zijn van het onvermogen van de moeder om een goede relatie met haar baby op te bouwen en zich ontspannen te voelen. Als anderen de verantwoordelijkheid voor de baby op zich hebben genomen, is het niet vreemd dat zij het gevoel krijgt dat de baby niet van haar maar van het ziekenhuis is. Wanneer anderen te nadrukkelijk alle beslissingen nemen, kan het je verschrikkelijk moeilijk vallen om de eigen verantwoordelijkheid te voelen voor dit nieuwe mensje dat je op de wereld hebt gezet. Het kan ook de vader dwars zitten. In een kraamkliniek in Stockholm heeft men een aantal vaders geleerd hoe ze hun baby moesten verzorgen. Hoe je een luier omdoet, de baby in bad stopt en weegt. Ze werden ook voorgelicht over de emotionele en lichamelijke spanningen die hun vrouw doormaakte tijdens haar zwangerschap en bevalling. Dit gebeurde bij twee gelegenheden in de tijd dat hun vrouw op de kraamafdeling verbleef. Het bleek dat deze vaders meer betrokken raakten bij het zorgen voor de baby en meer begrip hadden voor de moeilijkheden waarmee hun vrouwen geconfronteerd werden dan een groep vaders die deze begeleiding niet hadden gekregen. Onderzoek heeft ook aangetoond, dat beide ouders behoefte hebben aan een rustig en vredig samenzijn met hun baby in het eerste uur na de geboorte.
